Emocje powstają w nas w reakcji na różne wydarzenia, które nas spotykają. Złościmy się, smucimy, boimy w różnych okolicznościach. Barbara Frederickson badając wpływ emocji na dobrostan zauważyła, że doświadczanie przyjemnych emocji buduje naszą siłę i odporność. Wraz z badaczami ustaliła wskaźnik pozytywności. Proporcja 3:1 – emocje przyjemne do emocji nieprzyjemnych – gwarantuje bilansowanie negatywnego wpływu emocji nieprzyjemnych i pozwala zachować dobrostan. Bo dobrostan to nie tylko doświadczanie przyjemności, ale to też postawa wobec trudności.
Instytut HeartMath badając nasze emocjonalne życie i jego wpływ na nasze zdrowie i dobrostan wyodrębnił „jakości serca”. Doświadczanie ich i świadome przeżywanie ma dobry wpływ na nasz układ nerwowy. Doświadczanie jakości serca to moment współbrzmienia umysłu i serca, który koi i reguluje nasze nerwy, przywraca spokój, odbudowuje siły i zasobność.
Czym są „jakości serca”:
- Współczucie – kiedy potrafię spojrzeć na los, życie, siebie i innych w taki niekrytyczny sposób, z uznaniem dla trudu, który przeżywamy, dla naszych starań i pogubień. Pięknie to nazywa Olga Tokarczuk w swoim wyjaśnieniu czułości „Czułość jest tą najskromniejszą odmianą miłości. (…) Pojawia się tam, gdzie z uwagą i skupieniem zaglądamy w drugi byt, w to, co nie jest „ja”. (…) Czułość jest spontaniczna i bezinteresowna, wykracza daleko poza empatyczne współodczuwanie. Jest raczej świadomym, choć może trochę melancholijnym współdzieleniem losu. Czułość jest głębokim przejęciem się drugim bytem, jego kruchością, niepowtarzalnością, jego nieodpornością na cierpienie i działanie czasu.”
- Uznanie/Wdzięczność – kiedy doceniam nawet najmniejsze dobre momenty w moim życiu, kiedy słyszę wyrazy wdzięczności, kiedy sam doświadczam wdzięczności wobec kogoś/czegoś
- Troska – kiedy z intencją dobra dla siebie i innych działam i angażuję się w zadania. Np. gotuję dobrą zupę dla moich najbliższych, żeby byli zdrowi. Troskę odróżnia się od martwienia. W martwieniu obecny jest lęk, a w trosce dobro i miłość.
- Miłość – kiedy kocham i jestem kochany, kiedy w moje działania wkładam intencję miłości i kiedy czerpię motywację z miłości. Mogą być bardzo różne podmioty tej miłości.
- Życzliwość – kiedy życzę dobrze innym i kiedy mi dobrze życzą. Kiedy w człowieku widzę człowieka – jego historię, potrzeby, kontekst w którym żyje i działa.
- Cierpliwość/nadzieja – kiedy umiem czekać i być w niepewności. Kiedy liczę na to, że będzie dobrze i że zmiana, rozwiązanie przyjdzie.
- Poczucie połączenia/przynależności – kiedy doświadczam bycia razem, ktoś mnie widzi, słyszy, docenia, cieszy się z mojej obecności. Kiedy jestem bezpieczny w relacji z innymi
- Twórczość/ciekawość – kiedy wobec życia i różnych zadań przyjmuję postawę twórcy i z ciekawością obserwuje i uczę się życia.
Ćw 1. Co dobrego?
Zapisz codziennie 3 dobre rzeczy, które Cię spotkały.
Raz na tydzień dokonaj podsumowania odpowiadając sobie na te pytania:
Dlaczego zdarzyła mi się ta dobra rzecz? Co to dla mnie znaczy? Co mogę zrobić, żeby to wydarzało się częściej w moim życiu?
Ćw. 2 Mój pejzaż emocjonalny
Obserwuj swoje uczucia przez kilka kolejnych dni. Zauważ z jakiej część tabeli pochodzą. Zauważ jakie w Twoim życiu są proporcje uczuć osłabiających do odnawiających. Czy ten wskaźnik jest bliżej 3:1?
WysokoenergetyczneOsłabiająceBurzaZłość, strach, nienawiść, desperacja, furia, uraza | WysokoenergetyczneOdnawiająceSłonecznieRadość, szczęście, miłość, pasja, zachwyt, ekscytacja, ciekawość, przygoda, błogość |
NiskoenergetyczneOsłabiająceMgłaSmutek, melancholia, cierpienie, apatia,żal, depresja | Nisko energetyczneOdnawiająceSpokójSpokój, pojednanie, uspokojenie, wyciszenie, łagodność, ukojenie |
Ćw 3 Chłonięcie dobra – praktyka
- Zauważaj dobre rzeczy, które spotykają Cię w życiu (np. w spokoju wypita kawa, dobra rozmowa, piękna pora roku, zakończenie zadania)
- Poświęć na to zatrzymanie nad dobrym kilka sekund
- Wyobraź sobie, że chcesz cały wchłonąć to dobro w siebie – jak gąbka. Tak, żeby się nasycić
- W trudnych momentach przypominaj sobie o tych dobrych chwilach. Czerp z nich siłę.
Ćw 4 Odpowiedz sobie na pytanie:
Co w moim życiu jest źródłem pozytywnych emocji?
Zrób listę rzeczy/miejsc/ zdarzeń, które powodują u Ciebie pozytywne emocje i korzystaj z tej listy jako inspiracji do dostarczania sobie przyjemnych emocji.